Phương pháp hỏi đáp
Trong các phương pháp dạy học ở tiểu học giúp trẻ hình thành sự nhanh nhạy, thông minh không thể không kể đến phương pháp hỏi đáp. Hỏi – đáp thể hiện ở sự đối thoại giữa thầy cô và học sinh căn cứ vào kiến thức liên quan đến bài học, kiến thức trong sách vở. Mở rộng ra, giáo viên cần giúp học sinh có những kiến thức thực tiễn nhất định để hiểu bài học sâu hơn cũng như áp dụng tốt hơn.
Quá trình thực hiện phương pháp hỏi đáp cần đáp ứng các yêu cầu như:
Phương pháp học nhóm
Phương pháp học nhóm được đánh giá là 1 trong các phương pháp dạy học ở tiểu học phù hợp và hiệu quả. Phương pháp giúp học sinh thích nghi dần với việc chuyển từ cách học mà chơi, chơi mà học ở mầm non sang lớp 1.
Tổ chức giảng dạy với phương pháp này được giáo viên thực hiện bằng cách chia lớp thành các nhóm nhỏ có số lượng tương đối bằng nhau. Tiếp đến, thầy cô giáo đưa ra các nội dung thảo luận, câu hỏi hoặc bài tập để học sinh trao đổi và hoàn thành nhiệm vụ. Cuối cùng các đại diện nhóm trình bày kết quả thực hiện trước lớp và giáo viên.
Phương pháp học nhóm giúp giáo viên nhận biết các điểm yếu và thế mạnh của mỗi học sinh. Từ đó định hướng phương pháp học tập tốt nhất cho mỗi em. Trên cơ sở xác định năng lực của trẻ, thầy cô đưa ra các nhiệm vụ phù hợp, thúc đẩy tinh thần học tập cho trẻ.
Yêu cầu thực hiện của phương pháp dạy học ở tiểu học theo nhóm như sau:
Mặc dù phương pháp học nhóm mang đến nhiều lợi ích, tuy nhiên không tránh khỏi một số hạn chế nhất định. Quá trình thực hiện phương pháp tốn khá nhiều thời gian, trong khi không phải lúc nào cũng mang đến kết quả như mong đợi. Ngoài ra khi thảo luận nhóm làm xuất hiện tiếng ồn khá lớn có thể ảnh hưởng đến xung quanh. Vì vậy trước khi áp dụng thực hiện giáo viên cần cân nhắc kỹ để đảm bảo hiệu quả.
Phương pháp dạy học ở tiểu học – Đánh giá
Không chỉ trong cấp tiểu học, phương pháp đánh giá đã và đang trở nên hữu ích với cả những cấp học khác nói riêng và ngành giáo dục nói chung. Đánh giá là các xác định rõ thực trạng giảng dạy của giáo viên và khả năng tiếp thu trong học tập của học sinh.
Phương pháp đánh giá giúp thầy cô giáo xác định được trình độ, năng lực, kỹ năng của học sinh một cách chính xác nhất. Bên cạnh đó phương pháp còn tiếp nhận các ý kiến khách quan của học sinh đánh giá lẫn nhau để đưa ra các kết luận.
Thông qua việc đánh giá học sinh, có tác động đến đánh giá chất lượng giảng dạy của thầy cô giáo. Giáo viên căn cứ vào kết quả đánh giá về thực trạng của mỗi em học sinh để có sự điều chỉnh thích hợp trong cách dạy nhằm mang đến chất lượng đào tạo cao nhất.
Áp dụng phương pháp dạy học ở tiểu học đánh giá, giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức cho người học, trong đó phải kết hợp rèn luyện tư duy, kỹ năng nhằm thúc đẩy phát triển trí tuệ của mỗi học sinh. Trong hành trình này thầy cô cần kết hợp hài hòa giữa việc giảng dạy kiến thức, áp dụng kiến thức vào thực hành, thực tiễn để học sinh hiểu sâu, tiếp thu bài học một cách tốt nhất.
Để đạt được đánh giá cao trong dạy và học đòi hỏi giáo viên phải có chuyên môn vững vàng, giàu kinh nghiệm. Giáo viên cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học giúp học sinh không cảm thấy nhàm chán, luôn hứng thú và sẵn sàng tiếp thu tri thức. Học sinh cần chủ động tham gia và thực hiện các yêu cầu của giáo viên. Sự phối hợp hài hòa giữa thầy cô và học sinh sẽ mang đến hiệu quả học tập hoàn hảo nhất.
Phương pháp dạy học tích cực
Phương pháp dạy học tích cực được đánh giá cao trong số các phương pháp dạy học ở tiểu học. Đây là phương pháp phát huy khả năng chủ động, sáng tạo và tính tích cực, phát triển năng lực cá nhân toàn diện của học sinh. Áp dụng phương pháp này giáo viên là người dẫn dắt đưa ra những gợi ý gợi mở để trẻ thảo luận và tự đưa ra kết luận. n
Phương pháp dạy học tích cực mang đến nhiều lợi ích cho người học:
Lợi ích của phương pháp dạy học tích cực với người dạy:
Phương pháp giải quyết vấn đề
Giải quyết vấn đề là phương pháp dạy học ở tiểu học được thực hiện tại lớp học theo cách chia nhóm nhỏ tương tự phương pháp học nhóm. Giáo viên sẽ đưa ra vấn đề cần giải quyết, các nhóm học sinh tự trao đổi thực hiện. Mục đích của phương pháp kích thích tư duy độc lập, khả năng tìm tòi sáng tạo của mỗi cá nhân và sự tương tác giữa các thành viên trong nhóm. Áp dụng phương pháp này với học sinh tiểu học, tạo điều kiện cho các em nâng cao khả năng phát hiện, giải quyết vấn đề một cách hợp lý nhất trong điều kiện hiện tại.
Yêu cầu thực hiện của phương pháp giải quyết vấn đề:
Thuyết trình – Phương pháp dạy học ở tiểu học
Trong các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học thì thuyết trình là phương pháp mang lại nhiều lợi ích. Đây là phương pháp học tập kéo dài trong suốt hành trình học tập của trẻ, sớm trở nên quen thuộc để rèn luyện sự tin tin, bản lĩnh cho các bé từ sớm. Tuy nhiên phương pháp thuyết trình với bậc tiểu học được thực hiện đơn giản hơn so với các cấp học sau để phù hợp với khả năng của các em.
Để thực hiện tốt thuyết trình yêu cầu học sinh phải có cách làm việc nhóm hiệu quả. Trẻ cần tìm ra kiến thực, thông tin quan trọng trong sách vở, liên hệ với thực tiễn để có quá trình thuyết trình đáp ứng yêu cầu của thầy cô đưa ra. Sau khi tìm kiếm tài liệu, học sinh cần tổng hợp theo trật tự logic, có tính thuyết phục để trình bày trước lớp và giáo viên.
Việc thuyết trình đòi hỏi nhiều kỹ năng, rèn luyện cho học sinh sự tự tin để thu hút sự chú ý của người nghe. Thuyết trình cần truyền tải tốt nội dung mà chúng ta đang muốn truyền tải đến mọi người. Giáo viên nên hướng dẫn trẻ kết hợp nội dung và sự nhịp nhàng trong lời nói, quá trình thuyết trình cần có cử chỉ và hành vi phù hợp. Có như vậy quá trình thuyết trình mới đạt được kết quả mong đợi.
Phương pháp dạy học dự án
Phương pháp dạy học theo dự án phù hợp với chương trình lớp 1 là phương pháp dạy học ở tiểu học đòi hỏi có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên và học sinh. Thầy cô chia lớp học thành các nhóm, giao nhiệm vụ học tập và hỗ trợ học sinh tìm ra các giải pháp giải quyết nhiệm vụ đó. Dạy học theo dự án trong cấp tiểu học là tạo môi trường giúp trẻ phát triển kỹ năng, tạo hứng thú để các em cảm thấy việc học thú vị và ý nghĩa.
Các nhiệm vụ đưa ra đảm bảo có sự kết hợp giữa kiến thức lý thuyết, hoạt động thực hành và ứng dụng thực tiễn. Từ đó thúc đẩy tinh thần tự chủ, chủ động, tìm tòi, sáng tạo, học hỏi, mở rộng tư duy của học sinh. Phương pháp này khác hoàn toàn với phương pháp giáo dục truyền thống học theo kiểu truyền đạt kiến thức lý thuyết khô khan.
Khi tổ chức thực hiện phương pháp dạy học theo dự án cần chú ý:
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được ứng dụng nhiều chương trình giáo dục tiểu học. Ngoài ra phương pháp này còn được thực hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau và mang lại hiệu quả cao. Trong giáo dục, phương pháp giúp trẻ tự nghiên cứu, tìm ra cách giải quyết các vấn đề hay tình huống được đặt ra.
Để thực hiện tốt phương pháp nghiên cứu cần chú ý:
Phương pháp dạy học ở tiểu học – thảo luận
Thảo luận là một trong các phương pháp dạy học trong chương trình giáo dục tiểu học phổ biến. Với phương pháp này giáo viên sẽ đưa ra cho học sinh câu hỏi hay nhiệm vụ nào đó vào yêu cầu phải trả lời trong thời gian nhất định.
Phương pháp thúc đẩy việc dạy và tiếp thu kiến thức nhanh, có sự tương tác trực tiếp giữa giáo viên và người học. Từ đó tăng cường sự tham gia của học sinh vào bài học để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Đối với mỗi câu hỏi hay vấn đề mà giáo viên đưa ra, học sinh sẽ có nhiều cách tư duy, liên tưởng kiến thức để mang lại nhiều câu trả lời thú vị. Bên cạnh đó phương pháp này góp phần làm không khí lớp học trở nên sôi động, lượng thông tin thu thập được sẽ phong phú hơn.
Một trong những ưu điểm đặc biệt của phương pháp dạy học ở tiểu học thảo luận là tổ chức đơn giản, thực hiện nhanh chóng. Giáo viên có thể thực hiện ở bất cứ hoàn cảnh nào, thực hiện khi thầy cô cảm thấy cần thiết và phù hợp. Học sinh được thoải mái đưa ra ý kiến của mình một cách ngắn gọn để tiết kiệm thời gian nhưng vẫn giúp nâng cao chất lượng bài giảng.
Phương pháp động não
Phương pháp động não trong chương trình tiểu học giúp học sinh trong thời gian ngắn đưa ra được các giả định và nhiều ý tưởng về vấn đề nào đó. Để thực hiện phương pháp này, giáo viên cần đưa ra một hệ thống thông tin cho học sinh làm tiền đề của buổi thảo luận.
Trước tiên giáo viên cần nêu vấn đề, câu hỏi trước nhóm hoặc cả lớp và khích lệ học sinh đóng góp ý kiến và phát biểu càng nhiều càng tốt. Tất cả các ý kiến học sinh đưa ra cần được tổng hợp lên khổ giấy to hoặc bảng và phân loại. Giáo viên làm sáng tỏ ý kiến chưa rõ ràng và dẫn dắt để học sinh thảo luận sâu cho từng ý kiến. Cuối cùng giáo viên là người tổng kết và đưa ra kết luận cuối cùng.
Tổng hợp các bước tiến hành phương pháp dạy học ở tiểu học động não như sau:
Phương pháp tự khám phá
Khám phá là phương pháp dạy học ở tiểu học giúp học sinh chủ động tìm tòi, nghiên cứu, khám phá kiến thức mới. Từ đó tạo môi trường vui vẻ, năng động, giúp trẻ có ý thức tự giác trong học tập và thể hiện tinh thần chủ động.
Phương pháp tự khám phá giúp học sinh tương tác nhiều hơn, tạo nền tảng xây dựng tính tự học trong quá trình học tập. Phương pháp tự khám phá còn giúp trẻ đưa ra những ý kiến cá nhân độc đáo, mới lạ góp phần làm tăng hiệu quả của quá trình học tập.
Yêu cầu tổ chức thực hiện phương pháp tự khám phá:
Nội dung bài viết trên đây là tổng hợp các phương pháp dạy học ở tiểu học giúp trẻ thông tin, tài giỏi có ý nghĩa trong công tác giảng dạy ở trường. Giáo viên căn cứ vào thực tế môn học, trường hợp cụ thể, khả năng, trình độ của trẻ để áp dụng phương pháp phù hợp. Bên cạnh đó phụ huynh hoàn toàn có thể tìm hiểu cách thực hiện của các phương pháp này để hướng dẫn trẻ học tại nhà. Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc hy vọng đây sẽ là các giải pháp hiệu quả để giúp trẻ nâng cao năng lực học tập, khả năng tiếp thu, khả năng thực hành và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống.
Liên kết website
